Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej

Jednym z najbardziej wstrząsających momentów w naszym życiu jest śmierć osoby bliskiej. Gdy do nieszczęścia dochodzi niespodziewanie, w wyniku wypadku, cierpienie jest jeszcze większe. Ustawodawca w art. 446 k.c. umocował sądy do tego aby mogły przyznawać najbliższym członkom rodziny różne świadczenia. Jednym z nich jest zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej. Samo zadośćuczynienie zostało określone w art. 445 k.c. jako odpowiednia suma pieniężna za doznaną krzywdę. Takie stwierdzenie nastręcza zarówno sądom jak i pełnomocnikom największych trudności. Ta forma świadczenia, którą towarzystwo ubezpieczeniowe sprawcy powinno zapłacić rodzinie ma być ekonomicznie odczuwalna ale w żaden inny sposób nie została określona. Granicą wysokości zadośćuczynienia ma być to aby osoba, która je otrzymała nie wzbogaciła się. Jest to kolejna klauzula generalna dająca sądom swobodę decyzyjną i odsyłająca do norm pozaprawnych.

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej kwota

Niezmiernie ciężko jest oszacować wysokość zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej. Oczywiście inna kwota będzie możliwa do uzyskania dla brata, inna dla matki a jeszcze inna dla dzieci czy współmałżonka. Średnie kwoty roszczeń dla rodzeństwa to 40.000,00 – 60.000,00 zł. Dla rodziców w zależności od powyższych czynników i wieku dziecka 50.000,00 – 200.000,00 zł. Najwyższe kwoty zadośćuczynienia mogą oczywiście otrzymać rodzice, dzieci i małżonkowie zmarłego. Są to oczywiście kwoty średnie i nie sposób przytoczyć tutaj konkretnej kwoty jaką powinien otrzymać dany roszczący ponieważ może być to uzależnione od niezliczonej liczby czynników. Należy jednak pamiętać, że przed skierowaniem pozwu do Sądu każda sprawa musi zostać dokładnie przeanalizowana pod kątem tych właśnie czynników aby nie narazić się na niepotrzebne koszty związane z oddaleniem części powództwa.

W związku z powyższymi rozważaniami należy sobie uświadomić, że brak jest jakiejkolwiek sprecyzowanej listy osób bliskich, którym przysługuje konkretna kwota zadośćuczynienia. Należne zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej jaką jest dziecko dla jednego sądu będzie miało inną wielkość niż dla drugiego.

Przykłady wyroków opublikowanych w ostatnich latach

Sąd okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim  dnia 12 maja 2021 r. w sprawie o sygnaturze I C 482/20 uznał, że na rzecz dorosłych syna i córki zmarłego w wyniku wypadku należy przyjąć kwoty  po 50.000,00 zł jako zadośćuczynienie za śmierć ojca. Syn uzyskał również 10.000,00 zł odszkodowani za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej ponieważ ojciec przed śmiercią pomagał mu w gospodarstwie rolnym. W tej samej sprawie Sąd przyjął, że zadośćuczynienie za śmierć mężapowinno wynieść 100.000,00 zł plus 50.000,00 zł odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Wnuki otrzymały po 20.000,00 zł jako zadośćuczynienie za śmierć dziadka. W niniejszej sprawie sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności takie jak wiek roszczących, stopień relacji, bliskości, wzajemne stosunki majątkowe itp.

Natomiast sąd apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 listopada 2018 r. uznał, że zadośćuczynienie za śmierć matkilub ojca łącznie na rzecz dziecka po stracie rodzica należy przyznać kwotę 100.000,00 zł.

Sąd rejonowy w Wieluniu w wyroku z dnia 9 marca 2023 r. sygn. akt VIII C 88/22  oraz sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w wyroku z dnia 3 lutego 2023 r. sygn. akt II C 2228/20 uznały, żezadośćuczynienie za śmierć brata powinno wynieść odpowiednio 60.000,00 zł i 50.000,00 zł. W obydwu przypadkach więź łącząca rodzeństwo była bardzo silna. Jak widać zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej zasądzane jest w różny sposób.

Czynniki mające wpływ na wysokość świadczeń

Wpływ na wysokość odszkodowania zawsze będą miały takie czynniki jak wiek poszkodowanego, to czy zamieszkiwał wspólnie ze zmarłym? Jak dużo spędzali ze sobą czasu, czy mieli wspólne pasje i czy wspólnie je realizowali… Zasadniczo inaczej proces żałoby po śmierci rodzica przechodzi nastolatek wspólnie zamieszkujący z rodzicami a inaczej osoba w średnim wieku nawet jeśli ma z rodzicami częsty kontakt.

Wysokość zadośćuczynienia nie będzie uzależniona od rodzaju wypadku, w którym zginął bliski. Niezależnie czy śmierć poniósł w wypadku komunikacyjnym, w rolnictwie, w pracy czy było to potrącenie na pasach. Jednak okoliczności śmierci oraz zachowanie sprawcy wypadku przed i po wypadku mogą mieć już wpływ na wysokość świadczenia. To np. brak przeprosin lub nawet aroganckie zachowanie sprawcy wypadku. Jeśli próbował on zrzucić odpowiedzialność na zmarłego może wywołać większe cierpienie u osób roszczących. Sąd badając sprawę powinien wziąć pod uwagę również ten czynnik. Zasądzone zadośćuczynienie dla matkijeśli nie została ona nawet przeproszona za śmierć dziecka powinno być stosunkowo wyższe.

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej prawnik

Profesjonalne kancelarieodszkodowawcze wiedzą, że odszkodowanie jakim jest zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej w wypadku jest zasądzane zupełnie inaczej w różnych sądach. Wieloletnie doświadczenie pozwala zgromadzić informacje o wysokości zadośćuczynienia zasądzanej w każdym miejscu. Dzięki instytucji właściwości sądu a dokładnie dzięki możliwości wyboru tejże właściwości w niektórych przypadkach, sprawę można skierować do innego sądu. Dzięki temu istnieje możliwość uzyskania właściwego zadośćuczynienia. Oczywiście jego wysokość zależeć będzie w każdym miejscu od tych samych czynników. Są nimi stopień bliskości oraz więź emocjonalna jaka łączyła zmarłego z  roszczącym. Dlatego tak ważny przy walce o np. o zadośćuczynienie dla ojcajest prawnik. Korzystanie z usług osoby posiadającej doświadczenie w takich sprawach nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości.

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej w wypadku a przyczynienie się do wypadku lub śmierci

Na wysokość zadośćuczynienia może mieć wpływ również ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do wypadku lub do śmierci. Przyczynienie się do wypadku i w konsekwencji do śmierci może mieć miejsce np. przy jeździe z nadmierną prędkością. Oczywiście jeśli mogła mieć wpływ na wypadek, chociaż sam wypadek został spowodowany przez innego kierowcę. Przyczynienie się do śmierci występuje w przypadku świadomej jazdy w pojeździe z nietrzeźwym kierowcą, który doprowadził do wypadku lub się do niego przyczynił. Występuje również w przypadku braku zapiętych pasów bezpieczeństwa w chwili wypadku. Takie fakty najczęściej wychodzą na jaw na etapie postępowania karnego. Przyczynienie może obniżyć zadośćuczynienie nawet o 90 %. Również na tym etapie dobre kancelarie mogą nieodpłatnie przystąpić do postępowania karnego.Pozwala to powoływać dowody mogące wykazać, że do przyczynienia nie doszło. Dlatego tak ważne jest aby niezwłocznie powierzyć prowadzenie sprawy profesjonaliście.

Komu przysługuje zadośćuczynienie po śmierci osoby bliskiej?

Katalog osób, którym przysługuje odszkodowanie jakim jest zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej jest otwarty. Co prawda art. 446 k.c. wskazuje najbliższych członków rodziny. Jednak orzecznictwo idzie w kierunku przyjęcia za najbliższych członków rodziny również konkubentów, przysposobionych czy nawet teściów. Ciężar udowodnienia bliskości i więzi emocjonalnej w przypadku małżonka, dziecka czy rodzica będzie lżejszy niż w przypadku konkubenta czy teścia. Należy pamiętać, że więź oraz bliskość powinny być ponadprzeciętne, aby sąd mógł przyznać zadośćuczynienie po śmierci.

Różnica między świadczeniem należnym a wypłaconym przez ubezpieczyciela

Niejednokrotnie towarzystwa ubezpieczeniowe wydają decyzje odmowne w tego typu przypadkach. Zwłaszcza jeśli osobami bliskimi dla zmarłego są wnuki, rodzeństwo, konkubenci, dziadkowie. W przypadku dzieci, rodziców czy małżonków takie sytuacje zdarzają się rzadko. Mimo wszystko jeśli ubezpieczyciel zdecyduje wypłacić zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej, jest to często nie więcej niż 20%-30% należnego świadczenia. Aby uzyskać właściwe zadośćuczynienie za śmierć męża, śmierć rodzeństwa, ale także innej osoby bliskiej, najlepiej powierzyć sprawę profesjonalnym pełnomocnikom, którzy mają doświadczenie w prowadzeniu takich spraw.

Czym różni się zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej od odszkodowania?

O odszkodowaniu i zadośćuczynieniu często mówi się zamiennie, jednak należy mieć świadomość, że są to odrębne instytucje prawa cywilnego. Zadośćuczynienie za śmierć syna, zadośćuczynienie za śmierć męża lub innej bliskiej osoby jest świadczeniem mającym na celu pokrycie tzw. szkody niemajątkowej, czyli złagodzenie cierpień psychicznych i fizycznych będących wynikiem straty. Do doznanych krzywd możemy zaliczyć m.in. szok wywołany stratą bliskiego, pogorszenie stanu psychicznego, tęsknotę, ból, osamotnienie oraz pogorszenie sytuacji finansowej i życiowej.

Odszkodowanie jest rekompensatą szkody wypłacaną w celu pokrycia wydatków i utraconych korzyści. Te ostatnie roszczący po śmierci bliskiego mógłby uzyskać poszkodowany, gdyby nie doszło do wypadku. Śmierć osoby bliskiej jest sytuacją, w której poszkodowany może uzyskać zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie za śmierć córkilub innego bliskiego. W tym przypadku odszkodowanie wyrównuje straty materialne, natomiast zadośćuczynienie łagodzi krzywdy psychiczne będące efektem straty.

Jak ubiegać się o zadośćuczynienie za śmierć ojca lub innej bliskiej osoby?

Jesteśmy świadomi tego, że żadne pieniądze nie zrekompensują utraty bliskiej osoby. Jednak śmierć bliskiego wpływa nie tylko na pogorszenie stanu psychicznego. Jeśli zmarły był jedynym żywicielem rodziny, bliscy muszą zmagać się także ze stratami finansowymi, które może złagodzić zadośćuczynienie za śmierć brata, ojca lub innego członka rodziny. O zadośćuczynienie można ubiegać się w ciągu 3 lat od momentu otrzymania informacji o szkodzie. Jeśli natomiast zdarzenie ma znamiona przestępstwa, o zadośćuczynienie za śmierć brata, siostry, rodzica lub innego bliskiego można ubiegać się w ciągu 20 lat.

Poszkodowany może zwrócić się do ubezpieczyciela samodzielnie lub skorzystać z pomocy profesjonalnej firmy odszkodowawczej. Prawnicy z AP Odszkodowania mają doświadczenie w kontakcie z towarzystwami ubezpieczeniowymi i walce o wysokie zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiejw sądzie. Szczegółowo przeanalizujemy przedstawioną dokumentację oraz pomożemy w merytorycznym i obiektywnym uzasadnieniu konieczności wypłacenia rekompensaty.